یوگا دارما یوگا دارما
کلم بروکسل یک نوع کلم برگ است و یکی دیگر از نامهای این کلم در فارسی کلم تکمه ای است. تیپ ظاهری آن درست مانند کلم پیچ اما خیلی کوچکتر از آن و به اندازه یک گردو می باشد. روی یک ساقه کلم بروکسل دها کلم کوچک ظاهر می شوند. قسمت مورد استفاده این کلم جوانه های متورمی است که در اطراف ساقه گیاه از زیر چتر برگها بیرون می زند و به شکل غده های گوشتی سبز و سفت و به اندازه فندق یا تکمه در می آید.
کلم بروکسل یک سبزی اروپایی است و متجاوز از شصد و پنجاه سال از قدمت آن در اروپا می گذرد. در تاریخ آمده که اول بار مردم بلژیک به کاشت و مصرف آن روی آوردند.
این نوع کلم ظاهری فانتزی دارد و امروزه مصرف آن به صورت تازه مانند سایر سبزیجات یا در تهیه انواع سالاد، ترشی و غذا در ایران رواج یافته است. کلم بروکسل را هم می توان به صورت خام و هم پخته مصرف کرد.
ترکیبات غذایی – شیمیایی کلم بروکسل
آب، ویتامینهای (آ – A) و (ث – C) ، کلسیم، فسفر، آهن، سدیم، پتاسیم، گوگرد، ید، ارسنیک، بتاکاروتن، اسید فولیک، نیاسین، سولفات، نیترات دو پتاس، اکسیدهای آهن و گوگرد.
خواص غذایی – دارویی کلم بروکسل
کلم بروکسل یا تکمه ای از نظر خاصیت بسیار شبیه کلم معمولی است، با این تفاوت که اسانس سولفوره که باعث طعم تند کلم می شود و در درمان بیماری های روده، از جمله از بین بردن کرمها به کار می رود، در آن کمتر یافت می شود.
از آنجایی که این گیاه دارای ارسنیک است، اشتها را زیاد کرده، نیرو و جوانی می بخشد و باعث زیبایی و طراوت چهره می شود.
در کلم بروکسل مقدار زیادی ویتامین (ث) وجود دارد، به همین دلیل بدن را در نقابل بیماری ها مقاوم می نماید.
قوه بینایی را افزایش داده و سردرد را تسکین می دهد.
تا حدودی خواب آور است.
مزاج را لینت می بخشد و زمانی که در آب پخته شود تاثیر آن در لینت بخشی مزاج بیشتر است.
کلم بروکسل غشاهای مخاطی معده و روده ها را پاکیزه می کند.
این سبزی مغذی برای تقویت خون و رفع کم خونی نیز بسیار مفید است.
فولات موجود در کلم بروکسل برای زنان باردار بسیار مفید بوده و مانع بروز نواقص سیستم عصبی در جنین می شود. همچنین فولات در پیشگیری از بیماری های قلبی – عروقی مفید است. از این رو به افرادی که یک بار دچار سکته شده اند، توصیه می شود مرتب از این نوع کلم استفاده کنند.
کلم بروکسل مقوی قلب می باشد.
این نوع کلم به واسطه گوگردی که دارد با ترشح چربی زیاد پوست که منجر به ریزش مو و گاهی اگزمای پوست صورت می شود، مبارزه می کند.
کلم بروکسل غنی از ویتامینهای (آ) و (ث) و فولات است. این نوع کلم نقش موثری در پیشگیری از سرطان دارد.
براساس مطالعه وسیعی که در دانشگاه نیویورک انجام شده هرچه بیشتر کلم بروکسل استفاده شود، خطر سرطان روده و رکتوم در مردان کمتر می شود.
مصرف این کلم برای درمان مواردی چون روماتیسم و نقرس مفید است.
اگر به صورت تازه مصرف گردد، خصوصاً زمانی که با سرکه به شکل سالاد درآید، موجب رفع ورم طحال می گردد.
کلم بروکسل به علت داشتن مواد گوگردی برای رفع خارش و شوره سر داروی بسیار خوبی است. برای این منظور پوست سر را با جوشانده غلیظ برگهای این کلم ماساژ دهید.
ماسک برگ کلم بروکسل رنده شده یا عصاره برگ آن، پوست صورت را روشن و لکه های قهوه ای را برطرف می کند. برای این منظور هر روز عصاره برگ کلم را به پوست خود بمالید.
در صورتی که با آن سوپ یا آش درست کنید سینه را نرم کرده و سرفه را برطرف می سازد.
تذکر
کلم بروکسل هر قدر کوچکتر باشد، خوش خوراک تر خواهد بود. کلم بروکسل درشت، تلخ و بی مزه است.
این گیاه در مقایسه با دیگر انواع کلم، در برابر سرما مقاومت بیشتری داشته و اصولاً در هوای سرد و خنک محصول بهتری می دهد.
برای شستشوی کلم بروکسل باید کلم ها را در آب سرد خیس و مقداری نمک هم به آب اضافه کنید تا ضد عفونی گردد. بعد بگذارید به همین حالت دو تا سه ساعت بماند. بعد آنها را آبکشی کرده و چند بار با آب سرد بشویید.
کلم بروکسل را می توانید فریز کنید. برای این منظور اول برگهای ضعیف نر روی کلم را جدا کنید تا کلم ها بهتر شسته شوند. البته این برگها پر خاصیت تر هستند و می توانید داخل آب، سرکه و نمک یکی دو ساعت آنها را خیس کنید و بعد بکشی کنید و در سالاد، کنار کوکو و به جای سبزی خوردن استفاده نمایید یا بدون خرد کردن داخل سالاد بریزید.آآبکشی کنید و در سالاد، کنار کوکو و به جای سبزی خوردن استفاده نمایید یا بدون خرد کردن داخل سالاد بریزید. مغزی که باقی ماند جوان تر و ماندگاری بیشتری دارد. مغز باقیمانده را داخل آب سرکه و نمک دو تا سه ساعت خیس کنید و در طی این مدت دو بار آبش را عوض کنید. بعد بشویید و از قسمت بالایی با چاقو به شکل علامت (به علاوه) برش دهید ولی تا ته ساقه نروید. سپس آنها را دو تا سه دقیقه در آب در حال جوش که کمی به آن نمک زده اید بجوشانید و بعد آبکشی کنید و سریع در آب یخ ریخته و بگذارید به همین حالت پنج دقیقه بماند، سپس آبکشی کرده و بگذارید آبش برود. این کلم بروکسل را می توانید تا یک سال در فریزر نگهداری کنید.
برگهای سبز تیره بیرونی آن از نظر میزان ویتامین (ث) و بتاکاروتن غنی تر از برگهای کمرنگ تر داخلی است. بنابراین کندن و دور ریختن آنها به معنای از دست دادن این مواد مغذی مهم می باشد.
به طور کلی اغلب خوراکهایی که با کلم برگی درست می شوند، می توانند با همان روش با کلم بروکسل تهیه گردند.
منبع: مجله روزهای زندگی